پرسش :

تکلیف خدمه ای که از روی جهل نسبت به مسأله، اجیر شده اند و وقوفِ اختیاری مشعر را درک نکرده اند و هم چنین سایر معذورانی که حجّ ناقص از این قبیل انجام داده اند، تبرعاً یا با اجرت، چیست؟


پاسخ :
اگر در شب عید، وقوف در مشعر را انجام داده و از روی جهل، قبل از فجر، کوچ کرده و تا ظهر روز عید نتوانسته است برگردد، حجّ او صحیح است و باید یک گوسفند قربانی کند، ولی کفایت از مَنوبٌ عنه نمی کند؛ امّا اگر تا ظهر روز عید به مشعر برگشت و وقوفِ اضطراری را درک نمود، حجّ او صحیح است و کفاره ای ندارد و در این صورت، بعید نیست که کفایت از حجّ مَنوبٌ عنه بنماید.

منبع: استفتائات حج و عمره / مطابق با فتاوای حضرت آیت ‌الله العظمی علوی گرگانی (مدظله ‌العالی)، قم: فقیه اهل‌بیت (علیهم‌ السلام)، 1391.